ÇOCUK SAĞLIĞI / KONTROLLERİ / AŞILARI

ÇOCUK SAĞLIĞI DOĞUM SONRASI / 1 - 6 AY / 7 AY - 1 YAŞ /1 - 2 YAŞ / 3 - 5 YAŞ / 6 10 YAŞ / 11 - 18 YAŞ KONTROLLERİ ÇOCUK AŞILAMA GÜNCEL PROGRAMI Çocuğunuzun Sağlığını Korumak İlk sağlık kontrolu (Doğumdan sonra 5-15.gün) 1-6 ay kontrolleri 7 ay-1 yaş kontrolleri 1-2 yaş kontrolleri 3-5 yaş kontrolleri 6-10 yaş kontrolleri 11-18 yaş kontrolleri Sağlık Bakanlığı verilerine göre ülkemizde her gün 133 bebek yaşamını kaybediyor. Bebek ölümlerin önlenmesi ve çocukların sağlıklı büyümeleri için koruyucu sağlık hizmetleri büyük önem taşıyor. Ülkelerin sağlık hizmetlerinin niteliği koruyucu sağlık hizmetlerine ayrılan payla doğru orantılı olarak kabul ediliyor. Ancak ülkemizde sağlık bütçesinden koruyucu sağlık hizmetlerine ayrılan  payın oranı son derece düşük olduğu biliniyor. Koruyucu sağlık hizmetleri özellikle çocuk sağlığı açısından büyük önem taşıyor.  Sağlık Bakanlığı´nın verileri koruyucu sağlık hizmetlerinin yetersizliğinin başta olduğu birçok faktör yüzünden  ülkemizde her gün 133 bebeğin yaşamını kaybettiğini gösteriyor. Çocuklarımızın ruh ve beden sağlığını korumaya yönelik sağlık hizmetleri, hastalıklara bağlı ölüm ve sakatlıkları önleyebildiği gibi zahmetli ve masraflı tedavi gereksinimlerini de azaltmaktadır.  Sağlıklı çocuk izlemi:  Çocuğun yaşına  uygun ruhsal, fiziksel ve akıl gelişiminin belirli  aralıklarla tıbbi denetimden geçmesi ve ailenin bu  konuda bilinçlendirilmesidir. Tarama: Henüz belirti vermemiş hastalıkların erken tanısı ve daha başarılı tedavisine olanak sağlayacak tıbbi testlerin yapılmasını içerir. Aşılama: Bulaşıcı hastalıklara karşı bağışıklık kazandırmak için düzenli bir şekilde gerçekleştirilmesi gereken sağlık hizmetidir. İlk sağlık kontrolu (Doğumdan sonra 5-15.gün) Hastanede veya evde yapılabilir. Sağlıklı çocuk izlemi :  Anne ve babanın bebek beslenmesi ve bakımı konusunda ilk eğitim bu  kontrolle başlar. Başlıca konular: Anne sütü ile beslenme Anne sütü yoksa yerini alacak beslenme(hazır sütler) Vitamin desteği (Dvit) Göbek bakımı Vücut temizliği (günlük banyolar, ağız bakımı, alt temizleme teknikleri) Uyku düzeni Sağlıklı giyim Bebek odası (ısı, düzen, manyetik kirlenme ve sigarasız ortam) Tarama : İlk 2 haftada yapılacak taramalar yaşam boyu beden ve akıl sağlığı yönünden çok önemlidir: Hipotiroidi:  Bir iç salgı bezi olan tiroidin az çalışması sonucu gelişen bir hastalık olup erken tanı  ve tedavi büyüme, gelişme ve zeka geriliklerini önler. Fenilketonüri:  Zeka geriliği ile seyreden bir metabolik hastalık olup erken tanı ile tedavi  edilebilir. Kalphastalıkları:  Doğumsal veya kollesterol yüksekliği ile ortaya çıkan kalp hastalıklarını belirler. Görme işlevi: Doğumsal katarakt ve Retinoblastom (göz tümörü) açısından yapılır. İşitme işlevi: Doğumsal malformasyonlar, metabolik veya enfeksiyon hastalıkları açısından değerlendirilir. Gelişimsel kalça displazisi:  Doğumsal kalça çıkığı araştırılır.  Aşılama: Özel koşullar hariç ilk 2 haftada aşılama yapılmaz 1-6 ay kontrolleri Sağlıklı çocuk izlemi: Aylık kontroller şeklinde yapılır. Anne sütü Vitamin desteği Vücut temizliği Uyku düzeni Sağlıklı giyim Bebekodası Büyümenin değerlendirilmesi (Ağırlık, boy, baş çevresi ölçümleri) Motor gelişme (Başını tutma, dönme, oturma) Akıl ve duygusal gelişme (Çevreile ilgi, kişi ve eşya tanıma, olumlu veya olumsuz sesli tepki verme, vücut dili, aile üyelerinin tutum ve davranışları) Ailenin kazalar ve şiddet konusunda bilinçlendirilmesi Tarama : 1-6 ay arası belirtilen aylarda yapılır Görme işlevi:  Katarakt, doğumsal malformasyon  sendromları ve Retinoblastom için her ay,  şaşılık için 3.aydan sonra İşitme işlevi:Her ay Doğumsal kalça displazisi:  Her ay Genital bölge:  Anormal yapı, inmemiş testis her ay Kan sayımı: Özellikle demir, folik asit eksikliği veya diğer kansızlıklar için 2- 6. ayda Aşılama: 1-6 ay çocuklarda koruyucu sağlık hizmetlerinin en önemli ve yoğun programıdır. 7 ay-1 yaş kontrolleri Sağlıklı çocuk izlemi: 3 ay aralarla yapılır. İlk 6 ayda yapılanlara ek olarak: Anne sütü ve ek besinler Vitamin ve mineral desteği (Dvit, demir, flor) Büyüme ve gelişmenin değerlendirilmesi Mama sandalyesi Bebekle konuşma, resimli kitaplarla ve basit oyunlarla akıl geliştirme Oyuncak seçimi Diş çıkarma ve ağız sağlığı (Dişlikler, diş jelleri) Sık görülen hastalıklar ve çevre kirliliği (hijyen, sigara, manyetik alan) hakkında ailenin bilinçlendirilmesi Motor gelişme (Oturma, dönme, yuvarlanma, emekleme, sıralama, yürüme) Tarama : Görme işlevi (Her kontrolde) İşitme işlevi (Her kontrolde) Genital bölge (Her kontrolde) Gelişimsel kalça displazisi ( Her kontrolde) Kurşun zehirlenmesi (9.ayda kan kurşun düzeyine bakılarak) İdrar yolu enfeksiyonu (9.ayda idrar tetkiki , gerektiğinde kız çocuklarda her kontrolde) Tüberkülin testi (Vereme karşı bağışıklık araştırılması 1 yaşında) 1-2 yaş kontrolleri Sağlıklı çocuk izlemi: 3 ay aralarla yapılır. Anne sütü ve ek besinler Vitamin ve mineral desteği Büyüme ve gelişmenin değerlendirilmesi Kendi kendine yemekyeme Uyku düzeni TV izleme (2saatten fazla izlenmesi davranış bozukluğu ve dil gelişmesinde gecikme) Kazalar ve zehirlenmeler (ilaç, yabancı cisim) Çevrekirliliği Ayakkabı seçimi Oyuncak seçimi Tarama: Görme işlevi: Her kontrolde İşitme işlevi: Her kontrolde Genital bölge: Her kontrolde.İnmemiş testisler 18.ayda operasyona verilir Kurşun zehirlenmesi: 2.yaş Tüberkülin testi: 2.yaş Kan sayımı: 2.yaş İdrar: 2.yaş 3-5 yaş kontrolleri Sağlıklı çocuk izlemi: Yılda bir kez yapılır Beslenme Büyüme gelişme değerlendirmesi Vitamin ve mineral desteği Kan basıncı ölçümü Uyku düzeni Kişisel temizlik (el yıkama, diş fırçalama, gözetim altında günlük banyo) Tuvalet eğitimi Akıl gelişmesi (Adını soyadını , adresini ve telefonunu söyleyebilmeli) Arkadaşlık ilişkileri, yuva-ana okulu ve disiplin konuları tartışılmalı Yabancılarla ilişki ve oyun ortamları denetlenmeli Çocuğa ev işlerinde sorumluluk verilmeli Cinsellikle ilgili meraklar Kazalardan önleme Çevrekirliliği TV izleme Tarama: Görme işlevi: Her yıl İşitme testleri: Her yıl Tüberkülin testi: 3.ve 5.yılda Kan sayımı: 5.yılda Dışkıda parazit: 5.yılda Diş muayenesi: 3.ve 5.yılda 6-10 yaş kontrolleri: Sağlıklı çocuk izlemi: 2 yılda bir yapılması yeterlidir. Beslenme (Kahvaltı  ve süt içme alışkanlığının yerleşmesi, çay ve kolanın kısıtlanması, dengeli beslenme) Vitamin ve mineral desteği (Gerekli koşullarda) Büyüme ve gelişmenin değerlendirilmesi Uyku düzeni Kan basıncı kontrolleri Kişisel temizlik Okula uyum Kitap, dergi, gazete okuma Günlük yaşamı aile ile paylaşım Kardeş, arkadaş ve akraba ilişkileri Spor ve sanatsal aktiviteler TV izleme ve bilgisayar aktiviteleri (En çok 2 saat) Çevre kirliliği Tarama Görme işlevi:Her kontrolde İşitme işlevi: Her kontrolde Diş muayenesi: Her kontrolde Tüberkülin testi: 6.ve 8.yılda Skolyoz (Omurga eğriliği) açısından değerlendirme 11-18 yaş kontrolleri Sağlıklı çocuk izlemi: İki yıl aralarla yapılır Beslenme (Dengeli beslenme alışkanlığı kazandırılmalı, “Fast food”, kola, çay kısıtlanmalı) Vitamin ve mineral desteği ( Hastalıklardan iyileşme dönemi, aşırı adet kanamaları ve gerekli diğer koşullarda) Büyüme ve gelişmenin değerlendirilmesi Püberte (Bluğ çağı) nedeni ile ortaya çıkan bedensel ve psikososyal değişim yönünden çocuk desteklenmelidir Kan basıncı Sağlıklı yaşam bilincinin kazandırılması (Beslenme, spor ve sanatsal uğraşlar, çevre kirliliği, kötü alışkanlıklar-sigara,alkol, uyuşturucu, uyarıcı, gece hayatı, olumsuz arkadaşlıklar) Kişisel temizlik Sosyal ilişkiler ve soyut düşünce yeteneğinin geliştirilmesi Kendini ve çevresini olumlu değerlendiren ve kendine güvenen bir birey olarak yetişmesi Gelecek planları (Orta ve yüksek öğrenim hazırlıkları) Kültürel etkinlikler (Kitap, dergi, gazete, sinema, tiyatro, konser) TV izleme ve bilgisayar uğraşları Cinsel bilgilerin doğru kaynaktan alınması Tarama: Görme işlevi (Her kontrolde) İşitme işlevi (Her kontrolde) Diş muayenesi (Her kontrolde) Tüberkülin testi (12,14,16 yaşlar) Kan sayımı (12 yaş, kızlarda her kontrolde) İdrar (12yaş) Kolesterol (12yaş) Kızlarda jinekolojik degerlendirme (Her kontrolde) Ülkemizde uygulanan güncel aşılama programı 2.ay    DTB (Difteri,tetanoz,boğmaca karma aşısı)           OPV (Çocuk felci )           BCG (Verem)           Hib (Menenjit, zatürre) 3.ay    DTB           OPV           Hib           HBV (Btipi sarılık)- gerekli koşullarda daha erken yapılır 4.ay    DTB           OPV           Hib           HBV 9.ay    Kızamık           HBV 15.ay  MMR (Kızamık,kabakulak,kızamıkçık) 18.ay  DTB           OPV 4-5 yaş  DTB             OPV 6-7 yaş  BCG              MMR (Kızamık,kabakulak,kızamıkçık) 10-12 yaş   dT (difteri, tetanoz)          OPV          Hepatit A (A tipi sarılık) (2 yaşından sonra isteğe bağlı olarak yapılabilir)          Suçiçeği (1 yaşından sonra isteğa bağlı olarak yapılabilir)